در باره ی تاریخچه ی حزب اسلام گرای سکولار ترکیه

2) قبل از انتخابات سال ۲۰۰۲ در ترکیه، رسانه ها حزب عدالت و توسعه را حزبی بنیاد گرا معرفی می کردند. پس از انتخابات همان رسانه ها صفت اسلام گرا یا اسلامی را به کاربردند و زمانی که حزب فرآیند پیوستن به موازین کپنهاک را برای عضویت در اتحادیه ی اروپا آغاز کرد از آن به عنوان حزبی با ریشه های اسلامی یاد کردند. دو سال بعد زمانی که بسته ی اصلاحی به پارلمان فرستاده شد. از آن به عنوان حزبی اسلام گرای اصلاح شده نام برده شد. این حزب با وجود ریشه های اسلامی که در درون خود ادعای آن را دارد خود را حزبی محافظه کار می داند و همیشه در عرصه ی عمومی سیاست برنامه های سیاسی خود را نفی می کند. برخی از تحلیل گرایان اسلام گرا و سکولار این چنین تحلیل می کنند که این نفی جز یک پوشش ظاهری نیست و حزب از آن رو که قانون اجازه نمی دهد خود را اسلامی بخواند گریزی جز تظاهر به محافظه کاری ندارد و در واقع ممنوعیت بهره گیری از دین در سیاست موجب روی کردن حزب به نوعی سیاست پنهان شده است. می توان گفت که در فضای سیاسی ترکیه که در آن تشکیل حزبی بر مبنای اندیشه های دینی غیر قانونی است دموکراسی محافظه کار تنها برچسب قانونی است که امکان استفاده از آن برای حزب عدالت و توسعه وجود دارد. اما به نظر می رسد که این تحلیل جز یک توجیه و عوام فریبی بیش نیست. چرا که می توان مثال هایی در مورد سیاست های ضد دینی این حزب در دوران تصدیش زد که در اینجا به چند نمونه ی از آن اشاره می شود. اولین موردی که می توان به آن اشاره کرد پروژه ی عضویت در اتحادیه اروپا و قیود خاص آن و سازگاری با موازین کپنهاک می باشد. باید گفت الحاق به فرایند عضویت در اتحادیه اروپا نقش مهمی در استحاله ی حزب عدالت و توسعه داشته است. دومین موردی که می توان به آن اشاره کرد میزان اصلاحات در ۵ سال گذشته می باشد که شاهد یک روند صعودی در آن می باشیم که می توان به لغو مجازات اعدام، آزادی بیان، رسمیت یافتن فرهنگ کردی و ... اشاره کرد.

همچنین اگر به مرام نامه ی این حزب نگاهی بیفکنیم از همان ابتدا می شود تناقض هایی در برنامه ی این حزب مشاهده کرد. به صورتی که در این مرام نامه حزب عدالت و توسعه دین را به عنوان یکی از مهم ترین نهادهای بشری و سکولاریسم را پیش نیازی برای دموکراسی و ضامنی برای آزادی دین و وجدان می شناسد و این تفسیر را که سکولاریسم را با برداشت های ضد دینی معرفی می کنند مخالف است.

3)پس می توان از مطالب گفته شده این گونه نتیجه گرفت که حزب عدالت و توسعه در ابتدا و یا شاید در ذهن و فکر رهبران خود دارای ریشه های اسلامی بوده،  اما بتدریج حزب اعتقادات اسلامی خود را قربانی سیاست بازی ها و ماندن در مسند قدرت کرده است. به طوری که می توان گفت حزب عدالت و توسعه خواهان فراغت حریم خصوصی و روزمره از دخالت حکومتی است. یعنی دغدغه ی مدرنیزاسیون را دارد. بنابراین این حزب عملا مخالف مرام نامه ی خود عمل کرده است. یعنی از ارزش های دینی عملا به عنوان ابزاری در زمان انتخابات برای کسب آرای مردم استفاده کرده است. اما در صحنه ی اصلی سیاست هیچ نشانه ای از اجرای احکام اسلامی در سیاست عملی این حزب دیده نمی شود. از این رو زمانی که ایالات متحده در حال از دست دادن مهره های خود در منطقه ی خاورمیانه بود و دیگر نمی توانست به صورت مستقیم وارد دخالت در این کشورها شود، این بار به این فکر افتاد که از پشت چهره ی به ظاهر اسلامی حزب عدالت و توسعه نفوذ خود را در این کشورها عملی سازد. چرا که می توانست از این طریق چندین هدف خود را دنبال کند. اولا توانسته بود مردم کشورهای عربی را که خواهان یک حزب اسلامی بودند را قانع و راضی نگاه دارد. ثانیا از به وجود آمدن یک حکومت دینی واقعی در این کشورها جلوگیری کند.

 بنابراین مردم کشورهای عربی که انقلاب خود را با هزینه ی زیادی کسب کرده اند باید مراقب باشند که اگر در زمان حاکمان قبلی خود شاهد سیاست های ضد اسلامی آشکار بودند، این بار اگر بخواهند مدل حکومتی ترکیه را بپذیرند، حاکمیت کشورهایشان به دست کسانی می افتد که اسلام را فقط در زمان انتخابات و در زمان تصاحب قدرت می شناسند و نه در سیاست های اصلی خود.