کانون اندیشه دانشجوی مسلمان..

کانون اندیشه دانشجوی مسلمان..
نویسندگان

۷ مطلب در اسفند ۱۳۹۲ ثبت شده است

۲۹
اسفند


اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی

  • یکی از ما چند نفر
۲۹
اسفند

دکتر پرویز امینی


خبرگزاری تسنیم: جامعه شناس سیاسی می‌گوید: دولت خود را از طریق رسانه‌ها به‌گونه‌ای مطرح کنند که مورد پسنداجتماعی قرار بگیرد ولو اینکه تصویری که از دولت ارائه می‌دهند نسبتی با واقعیت دولت و رئیس‌جمهور نداشته باشد. اسم این کار، «عکس‌برداری» است.

 

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مبانی نظری دولت یازدهم بارها با قلم و گفته‌های پرویز امینی تحلیگر و جامعه شناس مسائل سیاسی مورد بررسی و نقد قرار گرفت و ما نیز با توجه به اظهارات اخیر آقای رئیس جمهور در جشنواره مطبوعات و خبرگزاری‌ها به سراغ وی رفتیم تا در مورد سیاست‌های رسانه‌ای دولت حرف‌های نویسنده کتاب جامعه‌شناسی 22 خرداد و مهارقدرت در مردمسالاری دینی را بشنویم.

امینی معتقد است سیاست رسانه‌ای دولت ماقبل ماقبل رسانه است، گفت: سیاست رسانه‌ای دولت در تعامل با جامعه در شرایطِ ماقبلِ‌ماقبلِ رسانه یا ماقبلِ عقب‌ماندگی است؛ یعنی وضعیت عقب‌ماندگی هنوز یک درجه پیشرفته‌تر از سیاست رسانه‌ای دولت است. چراکه به طور رادیکالی به واقعیت بی‌توجه است. اگر بخواهم سیاست رسانه‌ای دولت در تعامل با جامعه را در یک مفهوم خلاصه کنم، می‌گویم سیاست رسانه‌ای دولت «عکس‌برداری» است.

وی افزود: در واقع مسئله اصلی دولت و رئیس‌جمهور در تعامل با جامعه، عمدتا «پسند اجتماعی» است؛ یعنی دولت  خود را در فضای عمومی و از طریق رسانه‌ها به‌گونه‌ای مطرح کنند که مورد پسند اجتماعی قرار بگیرد ولو اینکه تصویری که از دولت ارائه می‌دهند نسبتی با واقعیت دولت و رئیس‌جمهور نداشته باشد. اسم این کار، «عکس‌برداری» است.

جامعه شناس مسائل سیاسی در توضیح سیاست رسانه‌ای «عکس‌برداری» دولت، اظهار داشت: مثلاً شما می‌بینید که رئیس‌جمهور در فاصله زمانی کوتاهی، یک عکس از خودش به فضای جامعه با منشور حقوق شهروندی نشان می‌دهد، یعنی من طرفدار حقوق شهروندی هستم، آزادی بیان، آزادی نقد، انتقادم. ناگهان تصاویری از روحانی با لباس ورزشی در ارتفاعات تهران و در بین جوانان منتشر می‌شود که در حکم عکسی است که برای مخاطب جوان تولید شده است.

امینی اضافه کرد: کلیپی به نام «نوسفر» از روحانی ساخته می‌شود که در آن مجدداً تلاش می‌شود عکسی از روحانی به جامعه ارائه می‌شود که مورد پسند آن بدنه قرار بگیرد. این کلیپ، کپی کامل یک برنامه تبلیغاتی است و در آن تلاش می‌کنند که از روحانی یک روشنفکر تمام عیار  بسازنند و این عکسی است که از روحانی برای مخاطب روشنفکرپسند گرفته شده است. در دیدار با هنرمندان یک عکس دیگر  ارائه می‌شود که به یکباره وی می‌گوید که  هنرمند ارزشی و غیرارزشی نداریم. رئیس‌جمهور چیزی می‌گوید که آن محیط و کسانی که آنجا هستند، بپسندند.

وی همچنین طرح شعارهایی مانند «آزادی» و «نقد» از سوی دولت مطابق با واقعیت دولت نمی‌دانید و این شعارها را برای به دست آوردن «پسند اجتماعی» می‌داند، گفت: مثلاً روحانی درباره فیلم مارمولک در دوره‌ای که دبیر شورای عالی امنیت ملی است چه می‌گوید؟ فیلمی که به زعم خیلی از مذهبی‌ها، مسئله‌ساز نیست اما روحانی پس از تماشای فیلم می‌گوید که «حتی در رژیم شاه هم کسی جسارت ساخت فیلم موهنی مثل مارمولک را نداشت». حالا این داوری فیلم مارمولک را مقایسه کنید با این سخن که هنرمند ارزشی و غیر ارزشی نداریم!!

این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به اظهارات روحانی در سال 80 که توسط مجله راهبرد نیز منتشر شده است، تصریح کرد: سال 80 در مجله راهبرد شماره 20، متعلق به مرکز تحقیقات مجمع که مدیر مسئول آن نیز آقای روحانی است، سخنرانی وی (اواخر سال 79) راجع به امنیت عمومی منتشر شده است. ببینید آقای روحانی چه دیدگاهی درباره آزادی دارد؟ «محاکمه» و «تعطیلی» رسانه‌های متخلف را کاری «حداقلی» می‌داند و از «خداحافظی» مسئولین آن رسانه از «فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی» سخن می‌گوید.

امینی همچنین در مورد بی‌سواد خطاب کردن منتقدان توسط رئیس جمهور اظهار داشت: سخنان روحانی در دانشگاه شهید بهشتی که منتقدان را «بی سواد» قلمداد کرد نیز حاکی از همین مسئله است. دعوت به «آزادی» و «نقد» و بی‌سواد معرفی کردن منتقدین با هم سازگار نیست. بنابراین به دست گرفتن شعار آزادی بیان و چیزهای مرتبط با آن در روحانی واقعیت وجودی ندارد و طرح آن برای کسب پسند اجتماعی است. اتفاقا آن سخنان با طبیعت واقعی روحانی کاملاً منطبق است.

وی همچنین در مورد دلیل سیاست «عکس‌برداری» دولت می‌گوید: این سیاست رسانه‌ای یعنی عکس‌برداری زمانی به کار گرفته می‌شود که ضعف در اعتماد به نفس احساس می‌شود. این ضعف در اعتماد به نفس، نتیجه این تلقی از خود است که واقعیت وجودی من با پسند اجتماعی فاصله دارد. در چنین شرایطی افراد و نهادهای با این تلقی روان‌شناسانه، بسیار آسیب‌پذیر می‌شوند.

مشروح گفت‌وگوی خبرگزاری تسنیم با پرویز امینی را اینجا ببینید.

  • یکی از ما چند نفر
۲۸
اسفند

مسأله نفت و تجربه شکست

به روایت تاریخ، ملی‌شدن صنعت نفت به عنوان جنبشی برآمده از عمق خواسته‌های ملت، هرچند در برهه و مقطعی توانست ضربه‌ای بر روند غارت و چپاول منابع نفت ایران وارد آورد، اما به دلایل گوناگونی حفظ این دستاوردها ممکن نشد و آن‌چه که با هزینه‌های بسیار به دست آمده بود در چشم‌ برهم‌زدنی مضمحل شد و به کودتای آمریکایی- انگلیسی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و تحکیم هرچه بیشتر استعمار خارجی و استبداد داخلی انجامید.

جامعه‌‌ی ایران با داشتن شرایط خاص تاریخی و برخورداری از ویژگی‌های فرهنگی مختص به خود در طول سالیان متمادی، آبستن تحولات و خیزش‌های سیاسی- اجتماعی گوناگونی بوده است. نهضت تحریم تنباکو، نهضت عدالت‌خانه و قیام مشروطه، جنبش ملی‌شدن صنعت نفت و در نهایت انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷، برخی از مهم‌ترین حلقه‌های به‌هم پیوسته‌ی زنجیره‌ی قیام‌ها و حرکت‌های اجتماعی و اعتراضی مردم ایران در تاریخ معاصر بوده‌اند.

هرچند جنبش‌های سیاسی- اجتماعی مبتنی بر علل و بسترهای خاصی شکل می‌گیرند؛ اما می‌توان با نگاهی به زمینه‌ها و روند تاریخی آن‌ها در یک جامعه، به خطوط و محورهای مشترکی برای تحلیل‌شان دست یافت. «جنبش ملی‌شدن صنعت نفت» نیز علاوه بر آن‌که بر مسأله‌ی چپاول و غارت منابع نفتی ایران توسط بیگانگان و مشخصاً انگلستان تمرکز داشت اما در مقیاسی کلان‌تر، حاصل انباشت مطالبات تاریخی ملت ایران و ساختار فرهنگی- اجتماعی خاص جامعه‌ی ایرانی بود. بررسی علل پیروزی و شکست نهضت ملی‌شدن صنعت نفت می‌تواند به تجربه‌ی ملت ایران در مسیر تکاملی استقلال‌خواهی بیفزاید.

* قیام علیه وابستگی
برای درک صحیح‌تر ماهیت یک جنبش سیاسی- اجتماعی باید نگاهی دقیق به بسترها و علل رخداد آن داشت. ملی‌شدن صنعت نفت در سلسله‌ای از عوامل تاریخی انباشتی قرار دارد که مهم‌ترین محور آن را را می‌توان «وابستگی و استعمار ایران توسط قدرت‌های بیگانه» دانست: «روند وابستگی حاکمان ایرانی به بیگانگان و نفوذ چپاولگران بین‌المللی برای غارت منابع ملی ایرانیان از اواخر حکومت قاجار شکل گرفت و در طول دوره‌ی رضاخان و به حکومت رسیدن محمدرضا پهلوی ادامه یافت...

البته وابستگى کشور دفعتاً پیش نیامد، بلکه از اواخر دوران قاجار به‌تدریج وابستگى به اقتصاد و سیاست‌هاى جهانى و دولت‌هاى بیگانه با دادن امتیازات پى‌درپى به خارجی‌ها -که به زیان ملت ایران بود- شروع شد. بعد وقتى دوران استبداد به‌خاطر نهضت مشروطیت و قضایاى دیگر ضعیف گردید، ناگهان عَلَم شوم و ننگین وابستگى در حکومت پهلوى بلند شد؛ یعنى حاکمیت سیاست‌هاى وابسته و قراردادهاى تحت فرمان و حاکمان و شخصیت‌هاى سیاسى دست‌نشانده و گوش به فرمان خارجى؛ البته دیکتاتورى هم در آن بود و روز به روز خطرناک‌تر و مدرن‌تر و سخت‌تر هم مى‌شد.» [بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان زنجان ۱۳۸۲/۷/۲۲]

ماجرای کشف نفت در ایران و اعطای امتیاز آن به ویلیام ناکس دارسی -سرمایه‌دار انگلیسی- در روند وابستگی به بیگانه و غارت منابع و ثروت‌های ملی قرار دارد. ایران تا پیش از این به دلیل موقعیت جغرافیایی و همسایگی‌اش با هند محل تاخت‌وتاز استعمارگران بود؛ کشف نفت، باعث گردید «مسأله‌ی نفت» محل تقابل استعمارگران با ملت ایران قرار گیرد.

از طرف دیگر، وابستگی به عنوان زخم کهنه‌ی جامعه‌ی ایرانی در این مسأله نمودی واضح یافت و زمینه‌ساز تحرکات آگاهی‌بخش و اعتراضی جمعی از نخبگان غیر وابسته و جلب توجه توده‌ی مردم به این موضوع شد. در این مرحله، همراهی شخصیتی چون آیت‌الله کاشانی با دکتر مصدق، جلب حمایت توده‌های مردم و غلبه‌یافتن مطالبه‌ی ملی‌شدن صنعت نفت در فضای عمومی جامعه و در بین برخی نخبگان، عملاً حرکت روبه‌جلوی جنبش را تسریع کرده و قدرت مانع‌تراشی مخالفین و نیروهای متمایل به استعمار را به شکل محسوسی کاهش می‌داد.

ملی‌شدن صنعت نفت با نخست‌وزیری مصدق شتاب بیشتری به خود گرفت و به عنوان اولویت نخست دولت در مسیر اجرا قرار گرفت و سرانجام در ۲۹ اسفند و با تصویب مجلس سنا، پیشنهاد ملی‌شدن صنعت نفت ایران قانونی شد. پس از ملی شدن صنعت نفت بود که استبداد داخلی و استعمار خارجی بار دیگر به مثابه «دو لبه‌ی قیچی» وارد کارزار شده و با تشدید فشارها و سنگ‌اندازی‌ها علیه جنبش، به مانع‌تراشی در برابر تحقق خواست ایرانیان پرداختند و سرانجام این نهضت مردمی شکست خورد.

* چرا ملی‌شدن صنعت نفت شکست خورد؟
برای دست‌یابی به تحلیلی دقیق و مبتنی بر شواهد و قرائن تاریخی باید عملکرد نیروهای سیاسی اثرگذار در جنبش، روش‌های به‌کارگیری شده توسط آن‌ها و تأثیر این عملکرد بر حرکت کلی جنبش و همراهی مردمی با آن را مورد ارزیابی قرار داد.
  • یکی از ما چند نفر
۱۹
اسفند
برای نمایش مطلب باید رمز عبور را وارد کنید
  • یکی از ما چند نفر
۰۴
اسفند


سیاسی بودن فضای دانشگاه‌ها و فعالیت سیاسی دانشجویان به چه معناست و چه الزاماتی دارد؟ «بنده دلم می‌خواهد این جوانان ما، شما دانشجویان؛ چه دختر، چه پسر و حتی دانش‌آموزان مدارس -روی این ریزترین پدیده‌های سیاسی دنیا فکر کنید و تحلیل بدهید. گیرم که تحلیلی هم بدهید که خلاف واقع باشد؛ باشد! خدا لعنت کند آن دست‌هایی را که تلاش کرده‌اند و می‌کنند که قشر جوان و دانشگاه ما را غیر سیاسی کنند. کشوری که جوانانش سیاسی نباشند، اصلاً توی باغ مسائل سیاسی نیستند، مسائل سیاسی دنیا را نمی‌فهمند، جریان‌های سیاسی دنیا را نمی‌فهمند و تحلیل درست ندارند، مگر چنین کشوری می‌تواند بر دوش مردم، حکومت و حرکت و مبارزه و جهاد کند؟

همچنین باید تفکیکی میان دو مفهوم «سیاست‌گری» و «سیاست‌بازی» انجام داد. آن‌چه که دانشجویان باید به دنبال آن باشند سیاست‌گری است و نه سیاست‌بازی: «ما دو کار سیاسى داریم: سیاست‌زدگى و سیاست‌بازى؛ این یک‌جور کار است. این را من به هیچ‌وجه تأیید نمی‌کنم؛ نه در دانشگاه و نه در بیرون دانشگاه؛ بخصوص در دانشگاه. یکى هم سیاست‌گرى است؛ یعنى حقیقتاً فهم و قدرت تحلیل سیاسى پیدا کردن؛ که یکى از وظایف تشکل‌هاى دانشجویى این است. من تأکید می‌کنم، تشکل‌هاى دانشجویی - نوع برنامه‌ریزى و کار را به کیفیتى قرار دهید که دانشجو قدرت تحلیل سیاسى پیدا کند؛ هر حرفى را به آسانى نپذیرد و هر احتمالى را به‌ آسانى در ذهن خودش راه ندهد یا رد نکند؛ این قدرتِ تحلیل سیاسى، خیلى مهم است. 

  • یکی از ما چند نفر
۰۳
اسفند

  • یکی از ما چند نفر
۰۱
اسفند


امروز پرهیز از اسراف و ملاحظه تعادل در مصرف، بلاشک در مقابل دشمن یک حرکت جهادی است؛ انسان می تواند ادعا کند که این، اجر جهاد فی سبیل الله را دارد. 

هم دستگاه های دولتی، هم دستگاه های غیر دولتی، هم آحاد مردم و خانواده ها باید به این مساله توجه کنند که این واقعا جهاد است. 

امام خامنه ای


  • یکی از ما چند نفر